Futsal – zasady gry w piłkę nożną halową. Co powinieneś wiedzieć?

Futsal to gra zespołowa, uprawiana na całym świecie, również w Polsce. Sprawdź, jakie są jej zasady i czym różni się ona od tradycyjnej piłki nożnej!

Futsal - podstawowe zasady gry w piłkę nożną halową

Piłka nożna halowa nazywana jest potocznie halówką. To zyskująca coraz bardziej na popularności gra zespołowa, która na pierwszy rzut oka wygląda jak mecz futbolu, tyle że rozgrywany w budynku. W rzeczywistości między tymi dyscyplinami występują dość istotne różnice. W halówce drużyny mają po 4 zawodników oraz bramkarza. Gra się nieco mniejszą piłką, a spotkanie trwa krócej niż w klasycznym futbolu.

Jak wygląda boisko do futsalu?

Wraz ze wzrostem popularności gry w halówkę pojawiło się więcej regulacji, w tym przepisów dotyczących rozmiarów powierzchni do gry. Szczególną cechą tego sportu jest bowiem to, że nie ma jednoznacznie określonych wymiarów boiska do gry, niemniej na zawodach rangi mistrzowskiej długość musi się zamknąć w przedziale 38-42 m, a szerokość powinna wynosić od 18 do 22 m. Dla meczów niższej rangi te przedziały są większe – dla długości to 25-42 m, dla szerokości 15-25 m. Co jednak ważne, powierzchnia boiska nie może mieć kształtu kwadratu – musi być prostokątem. Profesjonalne drużyny najczęściej trenują i grają na boiskach pełnowymiarowych.

Boisko nie ma wielu wytyczonych linii. Na środku znajduje się okrąg o promieniu 3 m, a wzdłuż biegną linie boczne. Krótsze linie nazywane są bramkowymi. Pole karne nie jest prostokątne, tylko tworzą go dwa łuki o promieniu 6 m, wykreślane od zewnętrznej krawędzi słupków bramki – oba łuki złączone są linią prostą o długości ok. 3 m, równoległą do linii bramkowej. Strefy zmian mają po 5 metrów długości, i zaznaczone są prostopadłymi liniami.

Powierzchnia boiska powinna być płaska, gładka i nieścieralna, dlatego najczęściej wykorzystywane jest drewno lub specjalnie dobrane tworzywo sztuczne. Przepisy mówią, że bramki do futsalu mogą być przenośne, ale na czas meczu należy je zakotwiczyć, zaś ich wymiary to: 3 m odległości między słupkami i wysokość 2 m.

Jaka powinna być piłka do futsalu?

Piłka do gry w futsal jest mniejsza od tej do gry w nogę, bo jej obwód wynosi tylko 62-64 cm, choć wagę ma podobną: 400-440 g. Bardzo istotną cechą piłki jest to, że słabo się ona odbija – po upuszczeniu jej na podłogę z wysokości dwóch metrów wysokość odbicia nie może być większa niż 65 cm i zarazem mniejsza niż 50 cm.

Futsal – zasady gry

W futsalu czas trwania meczu to 40 minut i jest podzielony na dwie części po 20 minut. Przerwa może wynosić maksymalnie 15 minut. Wspomniane 20 min to jednak tylko czas gry aktywnej. Kiedy piłka jest poza grą, zegar zostaje zatrzymany i uruchamia się go dopiero po wznowieniu meczu przez sędziego, co sprawia, że w futsalu nie bardzo da się grać na czas, a samo tempo jest widocznie wyższe. Każdy trener może zgłosić czas dla drużyny, podczas którego udziela on swoim zawodnikom instrukcji. O minutowy czas wolno poprosić jedynie w sytuacji, gdy własna drużyna jest w posiadaniu piłki.

Przepisy gry pozwalają na nielimitowaną zmianę zawodników, zmiana musi się jednak odbywać w obrębie wyznaczonej strefy. Nie ma też ograniczeń co do liczby podań piłki do swojego bramkarza, jednak po jej otrzymaniu, bramkarz ma 4 sekundy, by oddać ją innemu zawodnikowi. Jeśli nie dojdzie do takiego zagrania, sędzia dyktuje rzut wolny pośredni dla przeciwnej drużyny.

Spotkanie prowadzi dwóch sędziów. Dodatkowo wyznaczany jest trzeci arbiter do prowadzenia protokołu meczowego, który zapisuje nazwiska i numery zawodników napominanych i wykluczonych, nazwiska strzelców bramek, powody wykluczenia, oraz czwarty sędzia czasowy, który odpowiada za zatrzymywanie i uruchamianie zegara, tak by czas był odmierzany jedynie wtedy, jak piłka jest w grze.

Zmiany podczas meczu futsalu

Drużyna futsalowa składa się z pięciu zawodników, a jednym z nich jest bramkarz. Na ławce rezerwowej siedzieć może maksymalnie 9 graczy. W futsalu wolno zmieniać także bramkarza, z dowolnym zawodnikiem z pola. Gracz rezerwowy może wejść na boisko dopiero po zejściu piłkarza zmienianego. O liczbie zmian decyduje trener, ale obowiązują go pewne ograniczenia wynikające z przebiegu gry. W futsalu zawodnik może zostać wykluczony z gry, co oznacza, że drużyna gra w osłabieniu, a dokonanie zmiany następuje po upływie dwóch minut od usunięcia gracza.

Futsal – zasady rzutów karnych i wolnych

Przewinienia zawodników są sygnalizowane przez sędziego. Obowiązuje reguła akumulowanych fauli, która polega na tym, że po pięciu kolejnych przewinieniach jednej drużyny wykonywany jest rzut wolny, zawsze z miejsca, w którym doszło do faulu. Przy rzucie wolnym drużyna przeciwna może ustawić mur w odległości co najmniej 5 m od piłki.

Jeśli doszło do szóstego faulu w jednej połowie, sędzia dyktuje przedłużony rzut karny – odbywa się on z odległości 10 metrów. Pomiędzy strzelcem a bramką nie wolno zorganizować formacji obronnej – strzału broni tylko bramkarz.

Kiedy piłka całym obwodem przekroczy linię pola gry albo uderzy w sufit, gra jest przerywana przez sędziego, który dyktuje rzut z autu.

Gole w futsalu

Gol zostaje uznany, kiedy piłka pełnym obwodem przekroczy linię bramkową. W meczach futsalowych gole padają nie tylko z gry, ale również bezpośrednio z rzutu wolnego albo z rzutu karnego. Mecze mogą się zakończyć remisem, jednak w rozgrywkach pucharowych równa liczba punktów oznacza konieczność dogrywki. W dogrywce czas trwania każdej połowy to 5 minut.

Wykluczenia w futsalu

Do wykluczenia zawodnika dochodzi w przypadku zachowania niesportowego. Piłkarz nie może wrócić do gry ani usiąść na ławce rezerwowych, a na jego miejsce wprowadzana jest nowa osoba. Uzupełnienie składu jest możliwe po upływie dwóch minut, są jednak wyjątki. Wyrównanie liczby zawodników następuje wcześniej, jeśli osłabiona drużyna straci bramkę. Ta zasada obowiązuje, kiedy przeciwko 5 gra 4 graczy i pada gol, albo przeciwko 4 bądź 5 gra 3 zawodników i też pada bramka. Jeśli 4 zawodników gra przeciwko 4 albo w obu drużynach jest po 3 zawodników, składu się nie uzupełnia nawet mimo strzelonej bramki. Na wprowadzenie zmiany zgodę wyrazić musi drugi sędzia.

Wykluczenia są za zachowanie niesportowe i agresywne. Za mniejsze przewinienia piłkarz otrzymuje od sędziego upomnienie. Po usunięciu zawodnika drużyna nie gra w osłabieniu do końca spotkania - po dwóch minutach piłkarz rezerwowy może powrócić do gry.

Piłka halowa a piłka nożna - czym się różnią?

O halówce ciężko powiedzieć, że jest tylko wariantem piłki nożnej. Różnica nie jest bowiem tylko w wielkości boiska i graniu pod dachem. Mecz futsalu tak samo składa się z dwóch połów, ale w każdej trener ma prawo wziąć minutowy czas dla drużyny, czego nie ma w futbolu. W futsalu liczony jest także efektywny czas gry, czyli inaczej mówiąc, w momencie przerwania gry zegar się zatrzymuje, co bardzo wpływa na dynamikę rozgrywanych spotkań. Całkiem inne zasady dotyczą także zmiany zawodników - w porównaniu do klasycznej piłki nożnej, nie są one limitowane, prócz tego zawodnik z pola może się zmienić z bramkarzem.

Futsal nie jest tak popularny jak piłka nożna, ale coraz więcej osób interesuje się zarówno uprawianiem tej dyscypliny, jak i jej oglądaniem. Od 1988 roku jest pod jurysdykcją FIFA, która organizuje Mistrzostwa Świata w Futsalu, rozgrywane co 4 lata. W Polsce za futsal odpowiada PZPN.